Tag: ພໍ່ຂຸນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອານາຈັກລາວ

ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ: ຜູ້ຮວມແຜ່ນດິນລ້ານຊ້າງ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ (ພ.ສ 1858 – ພ.ສ 1915) ແມ່ນບຸກຄົນສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດລາວ, ພະອົງຊົງເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ແລະ ນຳພາການສ້າງຄວາມເປັນເອກະພາບໃຫ້ແກ່ບັນດາຫົວເມືອງລາວຕ່າງໆ. ການຂຶ້ນຄອງລາດຂອງພະອົງໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຍຸກສະໄໝໃໝ່ຂອງອານາຈັກລາວ, ເຊິ່ງໄດ້ກາຍເປັນມະຫາອຳນາດໃນພາກພື້ນອິນດູຈີນໃນໄລຍະຕໍ່ມາ. ຊີວິດໃນໄວເດັກ ແລະ ການສຶກສາ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມມີພະນາມເດີມວ່າ ເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ, ຊົງເປັນເຊື້ອສາຍລາຊະວົງຂອງເມືອງຊຽງດົງຊຽງທອງ (ຫຼວງພະບາງໃນປັດຈຸບັນ). ພະອົງໄດ້ຮັບການສຶກສາ ແລະ ອົບຮົມຢູ່ທີ່ອານາຈັກຂະເໝນ (ອັງກໍ) ເນື່ອງຈາກເຫດການທາງການເມືອງໃນສະໄໝນັ້ນ. ທີ່ນັ້ນ, ພະອົງໄດ້ຮຽນຮູ້ສິລະປະການປົກຄອງ, ການທະຫານ, ແລະ ພຸດທະສາສະໜາຈາກພະມະຫາປັນຍາຈານຫຼາຍທ່ານ. ການສຶກສາທີ່ກວ້າງຂວາງນີ້ໄດ້ກະກຽມພະອົງໃຫ້ພ້ອມສຳລັບພາລະກິດອັນຍິ່ງໃຫຍ່ໃນການສ້າງຕັ້ງອານາຈັກຂອງພະອົງເອງ. ການຮວມແຜ່ນດິນ ແລະ ການສ້າງຕັ້ງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຈາກກອງທັບຂະເໝນ, ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການເດີນທາງກັບຄືນສູ່ດິນແດນລາວໃນປີ ພ.ສ 1893. ພະອົງໄດ້ນຳພາກອງທັບເຂົ້າປราบປາມຫົວເມືອງຕ່າງໆທີ່ແຕກແຍກກັນ ເຊັ່ນ: ຊຽງຂວາງ, ວຽງຈັນ, ແລະ ຫຼວງພະບາງ. ການນຳທັບຂອງພະອົງໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ຈົນສາມາດຮວມເອົາຫົວເມືອງລາວທັງໝົດໃຫ້ເປັນອານາຈັກດຽວກັນໄດ້. ໃນປີ ພ.ສ 1896, ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມໄດ້ສະຖາປະນາອານາຈັກລາວຂຶ້ນຢ່າງເປັນທາງການ ພ້ອມທັງຂະໜານນາມວ່າ “ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວ” ເຊິ່ງໝາຍເຖິງ “ດິນແດນແຫ່ງຊ້າງລ້ານໂຕພາຍໃຕ້ຮົ່ມສີຂາວແຫ່ງສັນຕິພາບ”. […]